Bij een te hoge cholesterol bevat het bloed teveel cholesterol. Een te hoog vetgehalte in het bloed betekent dat het bloed teveel triglyceriden bevat.

Cholesterol is een vetachtige stof die noodzakelijk is voor de bouw van lichaamscellen en de aanmaak van hormonen, vitamine D en galzuren. Cholesterol speelt een belangrijke rol bij het verteren van voeding. We kunnen niet leven zonder cholesterol, maar een teveel is ook niet goed.

Triglyceriden zijn vetten in het bloed die aangevoerd worden via de voeding maar ook door het lichaam zelf worden geproduceerd. Triglyceriden zijn een belangrijke brandstof voor het lichaam (energie).

Vetten zijn niet oplosbaar is in water, en dus ook niet in bloed. Om cholesterol en triglyceriden toch via de bloedbaan te kunnen vervoeren, bindt het zich aan andere stoffen (eiwitten). Er ontstaan zo deeltjes die lipoproteïnen worden genoemd:

• LDL (low density lipoproteïne);
• HDL (high density lipoproteïne);
• VLDL (very low density lipoproteïne).

Het LDL, ook wel de ‘slechte’ cholesterol, vervoert cholesterol van de lever naar alle delen van het lichaam.

Het VLDL vervoert een kleine hoeveelheid cholesterol en triglyceriden naar de weefsels. 

Het HDL vervoert het overtollige cholesterol terug naar de lever en wordt daarom de ‘goede’ cholesterol genoemd.  In de lever wordt het overtollige cholesterol afgebroken.

Een teveel aan vetten in de bloedvaten kan zich ophopen tegen de vaatwand. De bloedvaten worden na verloop van tijd nauwer en kunnen gaan dichtslibben (atherosclerose). Een vernauwing van de slagaders verhoogt het risico op hart-en vaatziekten, zoals:

• angina pectoris;
• beroerte;
• hartaanval;
• etalagebenen.

De kans op hart- en vaatziekten wordt groter als er ook andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn, zoals roken, suikerziekte en hoge bloeddruk.

Een te hoog cholesterol en/of vetgehalte in het bloed kan bepaald worden via bloedonderzoek. Hierbij is de verhouding tussen HDL, LDL en de triglyceriden belangrijker dan het totaal cholesterolgehalte. Vooral een hoog gehalte aan LDL en triglyceriden zijn nadelig voor de gezondheid. Een hoog gehalte aan HDL-cholesterol vermindert net het risico op hart –en vaatziekten.

Meestal is een aanpassing van de levensstijl voldoende om het gehalte aan cholesterol en triglyceriden te doen dalen. Dit houdt in:

• gezond eten;
• een gezond gewicht nastreven;
• stoppen met roken.

Naast een aanpassing van de levensstijl kan er soms aanvullend medicatie voorgeschreven worden.

Lees meer

Lees minder

Verschillende factoren hebben een invloed op de cholesterol en triglyceride waarden:

• roken;
• overgewicht;
• voeding:
• te hoge energie-inname (teveel calorieën).
• teveel verzadigde vetten.
• teveel alcohol.
• te weinig lichaamsbeweging;
• erfelijke stoornis in de vetstofwisseling;
• diabetes;
• nieraandoening (nefrotisch syndroom);
• traag werkende schildklier (hypothyreoïdie);
• gebruik van bepaalde medicatie.

Lees meer

Lees minder

Een hoge cholesterol of een verhoogd vetgehalte in het bloed kan goed behandeld worden door een aanpassing van de levensstijl.

• Stop met roken. Roken is een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten en heeft een negatieve invloed op uw cholesterolgehalte. Stoppen met roken is in bijna alle gevallen belangrijker voor de gezondheid van je hart en vaten dan het verlagen van je cholesterolgehalte.
• Pak overgewicht aan. Vooral het vet rondom de buik is schadelijk voor de gezondheid.
• Zorg voor een gezonde en evenwichtige voeding. Belangrijke aandachtspunten:
• Eet niet teveel.
• Eet minder verzadigde vetten.
• Beperk alcoholgebruik.

Er bestaan ook voedingssupplementen die een cholesterolverlagend effect hebben. Vraag meer advies aan je arts of apotheker.

Lees meer

Lees minder

Een hoge cholesterol of een te hoog vetgehalte in het bloed  geeft op zich geen klachten. Door je bloed regelmatig te laten controleren kan er vroegtijdig worden ingegrepen en vermindert het risico op hart- en vaatziekten. 
Het is zeker verstandig je cholesterol te laten meten als je:

• een hart- of vaatziekte hebt (gehad).
• een combinatie van risicofactoren voor hart- en vaatziekten hebt (zoals roken, suikerziekte en hoge bloeddruk).
• als je een ouder, broer of zus hebt die voor de leeftijd van zestig jaar een hart- of vaatziekte of een ernstig verhoogd cholesterolgehalte heeft (gehad).

Lees meer

Lees minder

Lees minder

Lees meer

Hieronder enkele belangrijke richtlijnen bij een verhoogde cholesterol.

Eet niet teveel
Voedsel is een belangrijke brandstof voor het lichaam. De brandstof voor ons lichaam wordt uitgedrukt in calorieën (energie).  Calorieën worden aangeleverd onder vorm van vetten, koolhydraten (suikers), eiwitten en alcohol. Wanneer je meer eet dan je op dat moment verbruikt, zet het lichaam dit ‘overschot’ aan calorieën om in triglyceriden (vetopslag). Een teveel aan vetten kan het lichaam als dusdanig stockeren. Een teveel aan koolhydraten en alcohol zet het lichaam eerst om in triglyceriden om vervolgens te bewaren als vetreserve. Zo hebben niet enkel vetten, maar ook koolhydraten en alcohol  een invloed op het de hoeveelheid triglyceriden in het bloed.

Beperk de inname van verzadigde vetten
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie soorten vetten:

• Verzadigde vetten worden ook de slechte vetten genoemd en verhogen het cholesterolgehalte. 
• Bronnen: dierlijke producten (vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, snacks,…).
• Onverzadigde vetten worden de goede vetten genoemd. Ze werken cholesterolverlagend.
• Bronnen: plantaardige olie (olijfolie, zonnebloemolie,…), noten, zaden, vette vis.
• Transvetten ontstaan wanneer vloeibare vetten (onverzadigd) omgezet worden in vaste vetten (verzadigd). Dit gebeurt via een chemisch proces. Transvetten zijn zeer ongezond. Ze verhogen de LDL-cholesterol en verlagen de HDL-cholesterol.
• Bronnen: geharde vetten (margarine), koekjes, chips, fastfood, gebak,... .

Door de inname van verzadigde vetten en transvetten te beperken, kan het cholesterolgehalte al sterk dalen. Onverzadigde vetten hebben een positieve invloed op de cholesterol. Omdat vetten erg veel calorieën bevatten worden alle vetten, dus ook de onverzadigde, best met mate gebruikt.

Beperk het gebruik van alcohol
Een hoge alcoholinname kan leiden tot een stijging van de hoeveelheid triglyceriden in het bloed. Drink niet meer dan twee glazen alcohol per dag.

In onderstaande tabel een overzicht van voedingsmiddelen die cholesterolverhogend en cholesterolverlagend werken.

Beweging heeft onder meer een gunstige invloed op het cholesterolgehalte en de bloeddruk. Bovendien zal beweging je helpen om je gewicht onder controle te houden.

Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Je verbrandt zo extra calorieën, wat kan helpen om op gewicht te blijven. Meer bewegen wil niet zeggen meer sporten.

• Probeer actief te zijn door meer lichamelijke activiteiten in te bouwen in je dagelijks leven. Bijvoorbeeld:

• Ga met de fiets naar het werk.
• Maak tijdens de pauze een ommetje.
• Doe je boodschappen te voet of met de fiets.
• Ga niet naar de carwash maar was de auto zelf.
• Werk regelmatig in de tuin.
• Parkeer de auto wat verder van je bestemming.
• Indien je de bus of tram neemt, stap dan enkele haltes eerder af.
• Neem de trap in plaats van de lift.

• Let op je grenzen. Als je niet gewend bent om te sporten, overleg dan eerst met je arts. Deze kan samen met je nagaan of je veilig kunt sporten en welke vormen van beweging geschikt zijn voor jou.
• Bouw beweging geleidelijk aan op, neem voldoende rustmomenten. Luister naar je lichaam. Je lichaam geeft zelf aan wat het kan hebben. je gaat te ver als je tijdens de inspanning niet meer kunt praten en buiten adem raakt. Na de inspanning zouden je hartslag en ademhaling binnen een paar minuten weer op hun normale niveau moeten zijn.

Je levensstijl aanpassen betekent dat je nieuwe gewoonten moet aanleren. Dat kan lastig zijn. Enkele tips:

• Verander je gewoonten stap voor stap.
• Gebruik zoetmiddel in koffie/thee of voeg wat minder suiker toe.
• Beleg je boterham dun.
• Vervang volvette (48+) kaas door magere kaas (20+ tot 30+).
• Kies voor magere yoghurt. Neem natuuryoghurt waar je zelf eventueel vers fruit aan kan toevoegen. Zoet met zoetstof in plaats van suiker.
• Gebruik puur rundergehakt in plaats van gemengd gehakt.
• Vervang mayonaise door een light dressing. Pickles of mosterd zijn een caloriearm en lekker alternatief.
• Ga eens te voet naar de winkel of neem de fiets voor korte verplaatsingen.
• Neem de trap in plaats van de lift.
• Parkeer je auto wat verder.

• Voorkom verleidingen.
• Ga altijd winkelen na het eten. Voorkom dat je honger hebt voor je een winkel binnen gaat. Maak vooraf een boodschappenlijstje en houd je eraan.
• Wat niet in huis is, kan je ook niet opeten. Koop geen snoep, koeken, snacks,….
• Eet op vaste tijdstippen. Neem drie hoofdmaaltijden en twee tot drie tussendoortjes per dag. Zo voorkom je dat je hongerig bent en gaat ‘grazen’.
• Ga steeds aan tafel zitten voor te eten, ook voor tussendoortjes. Doe ondertussen geen andere dingen (tv kijken, lezen,…).
• Kook niet meer dan je nodig hebt. Schep de borden al op in de keuken en zet geen extra pannen of schalen op tafel.

• Zoek hulp
• Zoek steun bij je gezinsleden. Bespreek ingrijpende verandering, zoals verandering van de maaltijden, vooraf en maakt duidelijke afspraken.
• Zoek een groepsport. Anderen kunnen je zo motiveren om vol te houden.
• Laat je begeleiden door een diëtist.

• Zoek afleiding bij een ‘eetbui’
• Ga wandelen, fietsen, joggen.
• Poets je tanden of neem een kauwgum.
• Zorg voor een bezigheid. Ga poetsen, in de tuin werken, een schilderij ophangen,… .
• Maak er geen probleem van als het een keer misgaat. Het lukt je waarschijnljk niet altijd om gezond te eten. Voel je niet schuldig als je eens een keertje ongezond eet. Je gewicht zal niet meteen de hoogte in schieten. Pak de draad gewoon weer op en ga verder waar je gebleven was.
• Ga niet te vaak op de weegschaal staan.
• In het begin zal je snel gewicht verliezen. Na een tijdje zal je gewicht meer stabiliseren en zal het moeilijker zijn om af te vallen. Dit is normaal. Bedenk dat gezond vermageren betekent dat je geleidelijk aan gewicht verliest op lange termijn.
• Je gewicht is nooit helemaal stabiel. Op één dag kan je één kilo meer of minder wegen. Dit heeft te maken met het vocht in je lichaam. Ga maximaal één keer per week op de weegschaal staan, bij voorkeur op dezelfde dag van de week en op ongeveer hetzelfde tijdstip.
• Gezond eten en voldoende bewegen is belangrijker dan veel gewicht verliezen.

Een gezonde leefstijl is belangrijk om de kans op hart- en vaatziekten te verminderen. De pijlers van een gezonde leefstijl zijn een gezonde voeding, voldoende beweging, een normaal lichaamsgewicht en niet roken.

Lees minder

Lees meer

Lees minder

Lees meer

Lees minder

Lees meer